قشقایی ایران
معرفی قوم تاریخی ایران - قشقایی که بیش از چهار هزار سال قدمت تاریخی دارد. نوروز دّرداری (فولادی)
قشقایی ایران
معرفی قوم تاریخی ایران - قشقایی که بیش از چهار هزار سال قدمت تاریخی دارد. نوروز دّرداری (فولادی)برگی از تاریخ ایران - قشقایی ها و حکومت تیمسار زاهدی
«سند شماره 321گزارش ارسالی از سفارت در ایران به وزارت امور خارجه1
شماره 172: تهران 27 شهریور 1332.
مرجع: سفارت 154، 11 سپتامبر 19532
موضوع:نگرش عشایر قشقایی به حکومت زاهدی
در اینجا یادداشت دیگری در رابطه با عشایر قشقایی توسط آقای المر سی برایانت، مدیر منطقه‌ای اصل چهار ایالات متحده در ایران در شیراز مخابره می‌شود. آقای برایانت گزارشی از گفتگوی شفاهی با خسروخان و ملک منصورخان داشته است، شرح می‌دهد. پیام های شاه و سفیر هندرسون به قشقایی ها (تلگرام سفارت شماره 484، 26 اوت، لندن با شماره 140 تکرار شده است)4 در رابطه با روابط قبایل قشقایی با دولت زاهدی.
به طور خلاصه، به نظر می‌رسد قشقایی‌ها همچنان شاه را به‌عنوان یک فرد مذموم و نخست‌وزیر زاهدی، در حالی که شخصاً انسان شریفی هستند، به‌عنوان مخلوق شاه می‌دانند که می‌توان انتظار سقوط حکومتش را در آینده‌ای نه چندان دور داشت. از این رو آنها قبل از اینکه با مقامات تهران کنار بیایند تا تشکیل دولت پیش بینی شده خود که بی طرف باشد منتظر خواهند ماند. آقای برایانت گفته بود که شاه می خواهد گذشته ها را به فراموشی سپارد و همچنین پیام سفیر هندرسون را که در این موردراطمینان داده بود که شاه این پیام را با حسن نیت داده است، پذیرفته، تحت تأثیر قرار گرفتند. در نهایت، به نظر می‌رسد که سران به تصمیمی رسیده‌اند که کاملاً از حزب توده جدا شوند. در همین ارتباط ، در چند روز اخیر تعدادی از اخبار مطبوعاتی منتشر شده است که ناصر و خسرو علناً بر ارادت خود به محمد مصدق و تمایل خود برای بازگشت نخست وزیر سابق به قدرت تأکید کرده اند. به نظر می رسد که این گزارشات شایع شده و تایید نشده در واقع توسط حزب توده تهیه و منتشر شده باشد. یک موراز این اعلامیه ها در یک جزوه چاپی مخفیانه منتشر کرده اند.
متأسفانه نشانه‌هایی وجود دارد که نشان می‌دهد شاه واقعاً از اقدامات قشقایی‌ها در هفته‌های اخیر خشمگین شده است و از آسیب رساندن به آنها رضایت شخصی قابل‌توجهی کسب می‌کند. اما در حال حاضر احتمال کمی وجود دارد که به این تمایل اجازه داده شود تا مسیر وقایع را تعیین کند.
آقای برایانت که در چند روز اخیر برای همایش مدیران منطقه در تهران بوده است، تنها جریانی که مورد توجه خود را در رابطه با قشقایی ها از زمان آخرین یادداشت خود عنوان می کند. این است که در جنوب شرقی شیراز، در حدود 10 سپتامبر. ظاهراً تعداد قابل توجهی از عشایر قشقایی در جاده شیراز و در آن مجاورت آن نمایشی دادند، اما سعی نکردند ترافیک را قطع کنند. با این حال، این نمایش زور چنان مقامات فیروزآباد را به شدت نگران کرد که آنها پیام های دیوانه وار به شیراز فرستادند و در نهایت حدود ۸۰ ژاندارم که در آن حوالی وظیفه داشتند، به سادگی از آنجا خارج کردند. این حادثه نشان دهنده ناراحتی عمومی در منطقه و احتمال بروز مشکلات جدی تر است. به نظر می‌رسید که عشایر مورد نظر بخشی از گروهی باشند که در زمان کوچ به شمال در بهار گذشته در حومه شیراز باقی ماندند تا با توجه به حادثه 16-17 آوریل بر منافع قشقایی نظارت کنند. همانطور که آقای برایانت اشاره می کند، عشایر قصد دارند برای چند ماه آینده حداقل در مجاورت عمومی فهلیان، در شمال غربی شیراز، جایی که چرا امسال مزیت بیشتری نسبت به مناطق سنتی تر اما خشکسالی در جنوب آن دارد، مستقر شوند.
برای سفیر: روی ام. ملبورن - دبیر اول سفارت آمریکا در ایران»[1]
[1] منبع: National Archives, RG 59, Central Files 1950–1954, 788.00/9–1853. راز؛ اطلاعات امنیتی. پیش نویس شده توسط Gannett. دریافت 19 شهریور ارسال با کیسه و کپی به اصفهان و لندن.↩
