برگی از تاریخ ایل قشقایی - سفر برادران قشقایی به آمریکا در تیرماه سال ۱۳۳۰

برگرفته از اسناد منتشر شده توسط - روابط خارجی ایالات متحده، 1952-1954، ایران، (اسناد دولت امرکا ۱۳۳۰-۱۳۳۳)

36. یادداشت برای ثبت سابقه

 نیویورک، 29 ژوئن 1951.(۷ تیرماه ۱۳۳۰)

 نکات زیر توسط برادران قشقایی در ضیافت ناهار 7 خرداد و ضیافت شام 28 خرداد مطرح و بیان شده است. من نظرات شخصی خود را اضافه کردم:(دوهر)

１.   ده نفر از خاندان و طایفه حاکم قشقایی در 25 ژوئن وارد نیویورک شده اند . هدف از این سفر ایجاد خانه ای برای خانم ناصرخان، همسر ایل خان و فرزندانش اعلام شد و همچنین برای خانم محمد حسین خان که  باردار است . این خانه در سانتا باربارا، کالیفرنیا خواهد بود. خان ها عمدا برنامه ریزی کرده اند که خانم محمد حسین خان (نوزادش ) یک شهروند آمریکایی به دنیا بیاورد. به نظر من این نشان می‌دهد که قشقایی‌ها در درگیری احتمالی شوروی و غرب در ایران، طرف‌ خود را انتخاب کرده‌اند. وابستگان آنها در حال حاضر به منطقه دوستانه "تخلیه" شده اند.(یعنی آمریکا)

２.    به نظر می رسد که یکی از چهار خان (در یک سیستم چرخشی) همیشه در ایالات متحده مستقر خواهد بود. به اعتقاد من، این به نظر می رسد آغاز یک وسیله تماس و  ارتباطی (با آمریکاییان)  باشد.

３.   . خسرو خان ​​به عنوان فرستاده نخست وزیر مصدق در اینجا حضور دارد. یکی از ماموریت های او تأثیرگذاری بر افکار عمومی آمریکا به نفع ایران است. نامه مصدق به خسرو خان ​​را دیده ام که به او دستور انجام این مأموریت را داده است.

４.    خان ها معتقدند که در ایران دو نیروی پایدار وجود دارد. یکی حزب توده و دیگری قشقایی ها. به نظر می رسد منظور آنها دو نیروی سازمان یافته است که می توانند روی پیروان منضبط آنان حساب کنند. به نظر آنها دنیای غرب بهتر است تنها یکی از این دو نیرویی را که در دسترس آنهاست، یعنی قشقایی ها را پرورش و انتخاب کنند.

５.    خسرو خان ​​می گوید که کارآمدی ارتش ایران با گلوله ای که رزم آرا را به هلاکت رساند، از بین رفت.

６.     آنها معتقدند که چهار پادگان مهم ارتش در ایران با یک قیمت 3000000 دلار توسط هر داوطلبی قابل خریداری است. و با 10000000 دلار کل ارتش را می توان خرید. من در این اظهاراتشلت این تمایل رامشاهده کردم که انتظار دارند  که عموی ثروتمندی (آمریکا) این مبالغ را در اختیار قشقایی ها قرار دهد که چنین خریدهایی مطلوبی را انجام دهند.  یعنی اگر کودتای حزب توده در تهران یا شهرهای دیگر رخ دهد.

７.    به نظر می رسد که خان ها از چشم انداز ناآرامی ها در آبادان که کارگران حقوق نگرفته اند، نگران هستند. آنها فکر می کنند که حزب توده ممکن است در چنین شرایطی سرمایه و فرصت خوب و سریعی به دست آورد.

８.   به نظر می رسد که خاندان حاکم (خان ها) در سال جاری نسبت به کنترل خود بر قبیله بسیار مطمئن تر هستند. آنها از 200000 مرد مبارز موثر در میان قشقایی ها و دیگر طوایف جنوبی صحبت می کنند، اما به 75000 "مرد برگزیده" نیز اشاره می کنند.

９.    قشقایی ها نسبت به دکتر مصدق ابراز محبت و تحسین فراوان می کنند. گاهی وقتی که این را می گویند چشمک هم می زنند. آنها هیچ ارزش برای دیگر اعضای جبهه های ملیها ندارند.

１０                      به عنوان جانشین مصدق از سردار فاخر حکمت یا دکتر بقایی صحبت می کنند. من معتقدم کاندیدای آنها حکمت است.

１１                      . قشقایی ها هرگز شاه را دوست نداشته اند. چهار سال پیش از او می ترسیدند. سال گذشته او را تحقیر کردند. امسال او را مسخره می دانند.

１２                       مخارج (گزاف) آنها در نیویورک نشان می دهد که امسال سال خوبی برای قشقایی ها بوده است. 

                         جرالد اف پی دوهر

-                   منبع: آرشیو ملی, RG 59, Central Files 1950–1954, 788.00/6–7951. فوق سری. پیش نویس توسط Gerald F.P. دوهر.↩ چاپ شده از نسخه ای که دارای امضای تایپ شده Dooher است.↩